Blijf op de hoogte

Natuur & Milieu

Goed leren uitsterven

28 april 2024

Een klimaatapocalyps is geen schrikbeeld voor de toekomst, volgens filosoof Lisa Doeland. We zitten er middenin. Hoe gaan we daarmee om? In plaats van ons vast te houden aan vals optimisme, kunnen we de situatie beter onder ogen zien en goed leren uitsterven.
Een snelweg blokkeren om het klimaat te redden, werkt dat?

5 oktober 2023

De toekomst ziet er niet echt rooskleurig uit, denkt Hannah Prins, student strafrecht en boegbeeld van Extinction Rebellion. Toch gelooft ze dat de aarde nog te redden valt. Maar dan moeten we wel allemaal meedoen, ook de Jort Kelders van deze wereld. Helpt het dan om een snelweg te bezetten?
Zo kwam filosoof Jan Drost zijn klimaatdepressie te boven

30 juni 2023

Toen filosoof Jan Drost een paar jaar terug zo vastliep in zijn zorgen om de klimaatcrisis, kon hij niet anders dan constateren dat hij aan een klimaatdepressie leed. Het schrijven van 'Dit is niet het einde. Een goed leven in de 21e eeuw' hielp hem de weg terug te vinden naar boven. "In je poging om de wereld te redden, kun je uit het oog verliezen wat het leven de moeite waard maakt."
Gepaste reactie op de klimaatcatastrofe? Woede! En liefde

26 april 2023

'In love and rage'. Elk bericht van Extinction Rebellion sluit af met diezelfde woorden. Want liefde voor de planeet en woede over de manier waarop we met haar omgaan, gaan voor de activisten hand in hand. Welke rol speelt woede in de klimaatbeweging en hoe brengt liefde de nodige balans? We spreken activist en filosoof Chris Julien over de woede die zijn activisme drijft.
Laat de rijken betalen voor klimaatschade

18 november 2022

Hoe gaan we klimaatverandering een halt toeroepen? En wie moet de rekening betalen voor onomkeerbare klimaatschade? Dat vragen regeringsleiders, ngo’s en activisten zich af. Volgens hoogleraar Joyeeta Gupta moet het vooral over klimaatrechtvaardigheid gaan. Want het is de hoogste tijd dat de grote uitstoters hun verantwoordelijkheid nemen.
Deze boer brengt de natuur weer tot leven

7 oktober 2022

Onze eindeloze weilanden zien er groen uit, maar toch leeft er niet veel. En dat terwijl Nederland zo veel potentie heeft voor biodiversiteit, weet Anne van Leeuwen. Ze is zo’n weiland gaan pachten en brengt het leven er terug met haar regeneratieve boerderij Bodemzicht. Haar einddoel? De relatie tussen mens en natuur herstellen. Daar kan iedereen aan bijdragen, ook als je geen boer bent.
'Ook in Nederland hebben we de eerste klimaatdoden gehad'

25 mei 2022

We wanen ons veilig in onze steden en drooggepompte polders, maar de realiteit van de klimaatramp tekent zich steeds scherper af, waarschuwt schrijver en journalist Mounir Samuel. De lucht in Nederland is vervuild, de biodiversiteit neemt af, de dreiging van het water wordt steeds groter. In andere delen van de wereld vallen klimaatslachtoffers al in groten getale. Toch is het nog niet te laat om in actie te komen, gelooft Samuel.
"Ik ga ervan uit dat ik een overstroming ga meemaken"

23 mei 2022

We wanen ons veilig in onze steden en drooggepompte polders, maar de realiteit van de klimaatramp tekent zich steeds scherper af, waarschuwt schrijver en journalist Mounir Samuel. De lucht in Nederland is vervuild, de biodiversiteit neemt af, de dreiging van het water wordt steeds groter. In andere delen van de wereld vallen klimaatslachtoffers al in groten getale. Toch is het nog niet te laat om in actie te komen, gelooft Samuel.
Water is een mensenrecht, maar niet voor iedereen

7 april 2022

Water lijkt vanzelfsprekend uit de kraan te stromen, maar dat is lang niet voor iedereen zo. Jurist Daphina Misiedjan zag in Suriname dat gemeenschappen geen toegang hadden tot stromend water, terwijl ze naast een rivier woonden. Maar ook hier in Nederland heeft niet iedereen water, omdat huishoudens die de rekening niet betalen worden afgesloten. Deze week doet de rechter daar uitspraak over. Misiedjan: 'Water is een mensenrecht, maar dat wordt op veel plekken genegeerd.'
Verbeter de wereld, ga tuinieren

1 april 2022

Hoe houden we de aarde leefbaar voor onze kinderen? Een antwoord op die vraag zoekt schrijver en socioloog Ruben Jacobs in zijn nieuwste boek: De Eeuw van Felix. Een verhaal over hoop houden in een steeds onzekerdere en instabiele wereld: 'Tijdens de hete en de droogste zomer van de afgelopen drie eeuwen was mijn vriendin hoogzwanger. Toen werd de klimaatcrisis persoonlijk.'
Waarom maken we niet radicaal duurzamere keuzes?

25 maart 2022

Het was voor gedragswetenschapper Reint Jan Renes bijna een surreële ervaring, om tijdens de coronacrisis te zien dat we wél in staat zijn om mensen massaal ander gedrag te laten vertonen. Maar waarom lukt dat niet met de klimaatcrisis? 'We moeten de klimaatcrisis radicaal collectief maken, net als de coronacrisis.'
In onze carnistische cultuur heeft de veganist altijd iets uit te leggen

25 februari 2022

Word je uitgenodigd voor een dinertje en eet je geen dierlijke producten? Dan dien je dat kenbaar te maken, zoals je dat ook doet als je ergens allergisch voor bent. We hebben het over vegetarische bitterballen, terwijl die met vlees gewoon bitterbal heten. In onze carnistische cultuur heeft de veganist altijd iets uit te leggen, stelt dierethicus Willem Vermaat in Waarom we geen hondenmelk drinken. En dat terwijl ook vlees eten een principiële keuze is.
Deze stinkende paddenstoel kan ons helpen de klimaatcrisis te overleven

23 februari 2022

Een van de eerste tekenen van leven na de atoombomaanval op Hiroshima in 1945 was een paddenstoel: de Matsutake. Het is tevens een delicatesse, een van de meest kostbare wilde paddenstoelen. In haar boek De paddenstoel aan het einde van de wereld, dat onlangs in Nederlandse vertaling verscheen, duikt hoogleraar antropologie Anna Tsing in het bijzondere leven van deze schimmel. Wat kunnen we van de Matsutake leren over het leven, kwetsbaarheid en kapitalisme? Die vragen stelde filosoof Lisa Doeland aan Tsing in oktober op het Brainwash Festival. Dit is een ingekorte uitwerking van dat gesprek.
Al in 1972 wisten we dat we de aarde uitputten

31 januari 2022

Het is vijftig jaar geleden dat de Club van Rome met Grenzen aan de groei de noodklok luidde over de staat van de aarde. In zijn boek Wat we toen al wisten schrijft Geert Buelens over de groene geschiedenis van 1972 en wat we daar nu nog van kunnen leren. 'Het is tijd voor actie.'
Wereldwijd is er plek voor 1000 miljard bomen extra

14 december 2021

Op een winterse dag trekt journalist Addie Schulte met andere vrijwilligers het bos in om bomen te oogsten. Stuk voor stuk trekken ze zaailingen de grond uit, om ze elders een nieuwe toekomst te geven. Een kleine stap in de richting van de één biljoen bomen die er wereldwijd bij moeten komen.
Filosoof Roman Krznaric: we moeten ons afvragen of we goede voorouders zijn

26 november 2021

De grote problemen van deze tijd – klimaatverandering in het bijzonder – zijn allemaal terug te voeren op één ding: we zijn te veel gericht op de korte termijn. Dat stelt filosoof Roman Krznaric in De goede voorouder. Langetermijndenken voor een kortetermijnwereld. Dat zie je terug in ons denken, het bedrijfsleven en de politiek: 'Er is geen twijfel mogelijk dat klimaattop COP26 de geschiedenisboeken in zal gaan als een jammerlijk falen om actie te ondernemen.'
Waarom monocultuur de doodsteek is voor mens en natuur

14 oktober 2021

Het verband tussen biologische en culturele diversiteit wordt steeds meer onderkend, schrijft journalist Addie Schulte, na een fietstocht door de Duitse Eifel. Zoals biodiversiteit noodzakelijk is voor de natuur om te overleven, zo kunnen we ook niet zonder culturele diversiteit: 'De diversiteit van diversiteit mag meer benadrukt worden.'
Waarom het zin heeft om afval op te ruimen, ook al ligt het er morgen weer

21 september 2021

Het is avond, we hebben net gegeten, en m'n vriend haalt een lege vuilniszak tevoorschijn. 'Ik ga er nog even op uit', roept hij. In de afgelopen maanden is mijn vriend een plandelaar geworden: iemand die plastic opruimt tijdens het wandelen.
Juist vanwege ons eigenbelang moeten we samenwerken met de natuur

31 augustus 2021

De onzekere factor in onze omgang met de aarde is al lang niet meer de wetenschap. 'Dat zijn wij zelf', aldus cultuursocioloog Ruben Jacobs. Begrijp hem niet verkeerd: niets menselijks is hem vreemd, maar de strategische onwetendheid die we onszelf eigen hebben gemaakt zit ons wel in de weg. 'De meeste mensen voelen diep vanbinnen wel dat ze zichzelf voor de gek aan het houden zijn.'
Is er nog plek voor natuur in onze samenleving?

3 juli 2021

Wat is de plek van natuur in onze samenleving? Bestaat de natuur nog wel in dit tijdperk? En hoe blijven we er zorg voor dragen? Door haar haar gang te laten gaan, of juist door in te grijpen? Journalist Addie Schulte kijkt vanuit een hoekje wildheid in zijn eigen tuin naar deze vragen op wereldschaal.