Kunst & Cultuur

Troost: hoe het niet-weten een weg naar buiten biedt

Als middelbare scholier kreeg ik ooit een e-mail van een Nederlandse schrijver. Hij had een bericht van mij op een scholierenforum over zijn boek gelezen en mailde me om te vertellen hoe blij hij met die opmerking was. Ik reageerde, en zo ontstond een kleine briefwisseling. Waar we over schreven, weet ik niet meer.

Het virus #5: ontsnappen aan de horror van je eigen huis

Van overal worden we bestookt met tips voor hoe we de tijd thuis kunnen doorbrengen. De nieuwste komt van hogerhand: ons koningshuis. Dit jaar is er namelijk geen 'Koningsdag', maar een 'Woningsdag', compleet met digitale vrijmarkt en om vier uur een 'thuis-toost' op de jarige.

Het virus #4: wat gebeurt er als we straks weer naar buiten moeten?

Zoveel mogelijk moeten we safe zijn; moeten we ons in ieder geval zo voelen. Daarom leiden we nu dit afgeschermde leven. Ik lees boeken, zie films, schrijf stukken, bereid online colleges voor. In de afgelopen weken ging ik slechts naar buiten om boodschappen te doen, hard te lopen, of samen met mijn dochter een rugbybal rond te kicken. Maar toen ik haar terugbracht naar haar studentenwoning in Amsterdam, dacht ik in de auto: hoe vreemd, zo achter het stuur. Dit voelde niet goed — opeens kwam de echte, boze wereld akelig dichtbij.

Samen even alleen: als een Boeddha achter het beeldscherm

Nu cafés, kantoren, treinstations, theaterzalen en musea plots een gevaar voor de volksgezondheid zijn geworden, treffen we elkaar alleen nog in de smetteloze digitale ruimte.

Dichter Dean Bowen: corona laat zien hoe belangrijk verbinding is

Nu evenementen verboden zijn, zitten veel artiesten en kunstenaars zonder werk. Tegelijkertijd is er – meer dan ooit misschien wel – behoefte aan verbeelding. Stadsdichter van Rotterdam Dean Bowen schrijft, wandelt en gaat op zoek naar dingen die hoop geven in deze uitzonderlijke tijd. 'We worden eraan herinnerd hoe belangrijk het is om verbonden te zijn met onze gemeenschap.'

Het virus #3: de beproeving van ons vermogen tot aanpassen

Corona zet de wereld op zijn kop, zozeer dat ik mij nauwelijks meer een leven zónder het virus kan voorstellen. Hoe snel is dit gegaan! Vreemd genoeg maakt dit de onzekerheid over de toekomst dragelijker: wat er ook komen gaat, ook daar zullen we aan wennen.

Het virus #2: onze hulpverleners in de loopgraven

In veel landen verschuift het brandpunt van de corona-epidemie nu naar de kern: de strijd op de intensive care. Hoe kijken we aan tegen de artsen die en het zorgpersoneel dat van minuut tot minuut vechten om levens te redden?

Het virus #1: hoe je je verbeelding als vaccin kunt gebruiken in tijden van corona

Met een angstwekkende snelheid nestelt het onvoorstelbare zich in ons tot voor kort juist heel goed voorstelbare, dagelijks leven. Gevolg: je kunt over niets anders dan het onvoorstelbare nadenken. Maar of dat gezond is?

Wat deze films ons leren in tijden van corona

De diep menselijke angst voor infectie is wijd verbreid in literatuur, films en populaire televisieseries. Maar kan 'virusfictie' troost bieden nu de crisis rond Covid-19 afstevent op een koortsachtig hoogtepunt?

The Invisible Man: de tirannie van een onzichtbare man

Onzichtbaarheid als metafoor in de menselijke moraliteit is zo oud als Plato's Staat. Een nieuwe Hollywood-film benadert de kwestie vanuit de tantaliserende vraag: zijn mannen en vrouwen anders als het gaat om 'goed' en 'kwaad'?

The Stranger: wat doe je als je niets meer te verbergen hebt?

In het moderne leven willen we alles weten en zijn geheimen uit den boze. Dat illustreert de nieuwe serie The Stranger (Netflix) waarin twee mysterieuze jonge vrouwen mensen dwingen op te biechten wat zij verborgen willen houden. Maar de gevolgen van de ontrafelde geheimen zijn desastreus.

Waarom Parasite juist nu de Oscars domineert

Het succes van de Zuid-Koreaanse satire Parasite tijdens de Oscar-uitreiking is een teken aan de wand: het vertellen van plaatselijke, persoonlijke verhalen biedt nieuwe mogelijkheden om gemeenschappelijke problemen in de wereld het hoofd te bieden.

Als je dit stuifmeel inademt, word je gelukkig. Zou jij het doen?

Wetenschappers ontwikkelen een plant met een geur die mensen het grote geluk schenkt. Dat gebeurt in de nieuwe film Little Joe. Maar de keerzijde legt een duistere paradox bloot: ultieme blijheid leidt tot ellende in een mensenleven.

Little Women is verplichte kost voor alle kleine (en grote) mannen

Louisa May Alcotts Little Women (1868) is opnieuw verfilmd, pakweg de elfde keer. Maar op dit geliefde verhaal over het wel en wee van vier zussen aan het einde van de Amerikaanse Burgeroorlog zit een groepje kijkers niet te wachten: de kleine mannen.

Spelen: de magische kracht die we allemaal beheersen

Op de eettafel kwamen twintig kaartjes te liggen met cryptische afbeeldingen erop. Ik zag een koptelefoon met citroenen als oorschelp, een draak in een wigwam en een tank met een bloem in de kanonsloop. Vrienden hadden een gezelschapsspel meegenomen, Codenames, en deden een poging de regels uit te leggen. We zouden ons verdelen over twee teams, ieder team moest een chef van de geheime dienst aanwijzen en die moest de anderen aanwijzingen geven…

The Outsider: de angstwekkende en onweerstaanbare ontmoeting met een dubbelganger

De döppelganger, een eeuwenoud motief in mythen en verhalen, keert terug in de nieuwe televisieserie The Outsider, naar de gelijknamige roman van Stephen King. Zoals blijkt uit het verhaal is zo'n confrontatie met 'het andere zelf' angstwekkend. Maar tegelijkertijd: onweerstaanbaar en onvermijdelijk.

1917 laat zien wat oorlog in diepste wezen is

Hoe verhoud je je tot de werkelijkheid als die geen spoor van logica bevat, zoals in het geval van de Amerikaanse liquidatie van de Iraanse generaal Qassem Soleimani? Een antwoord komt in Sam Mendes' Eerste-Wereldoorlogfilm 1917: je rent voor je leven.

Liefde is je verhouden tot de vergankelijkheid

Het grote probleem met de liefde, zoals blijkt in Noah Baumbachs film Marriage Story, is de corrumperende werking van tijd. Gevolg: echtscheiding. Maar het kan ook anders, laat weer een ander verhaal zien: Yasujiro Ozu's jaren vijftig klassieker Tokyo Story.

Progressief: tot je eigen positie in gevaar komt

Vreemdelingen die ons vertrouwde wereldje binnendringen en de boel overnemen. Dat zien we in twee nieuwe films die de tijdgeest perfect vangen met verhalen over groepsdenken en de 'Gevaarlijke Ander'.

Kunst geneest, maar een praktisch medicijn is het niet