Vrije wil in voedselland is een illusie

Bijna de helft van de Nederlanders heeft overgewicht. Dat kan tot allerlei vervelende complicaties leiden. Zo zijn er in Nederland ruim een miljoen mensen met diabetes type-2. En jaarlijks komen er zo'n 70.000 bij. Dat kan je met gerust hart een epidemie noemen.

Nog afgezien van het menselijk leed, kost dat de samenleving veel tijd en geld.

Problemen waar we allemaal last van hebben: daar hebben we beleidsmakers voor! Zou je denken. Maar helaas: in het huidige politieke klimaat hoeven we geen doortastend voedselbeleid te verwachten. Politici vermijden angstvallig de burger te vertellen wat hij wel of niet moet eten. Dat wordt ervaren als betutteling.

In plaats daarvan licht de overheid een beetje voor: ons wordt alle informatie geboden die we nodig hebben om gezond te eten, en voor de rest zijn we vrij om daarmee te doen en laten wat we willen.

De tekst gaat verder onder de foto.

Na een aantal jaren waarin het aantal mensen met overgewicht min of meer gelijk bleef, is het aantal mensen met overgewicht en ernstig overgewicht vorig jaar fors gestegen. (Foto: ANP, Valerie Kuypers)

Dat werkt alleen niet. De Wetenschappelijk Raad voor het Regeringsbeleid publiceerde onlangs het rapport Weten is nog geen doen. Daaruit blijkt dat grote delen van de bevolking, ook als ze zich bewust zijn van de gezonde keuze, helemaal niet in staat zijn er wat mee te doen. Want dat is moeilijk: het vergt het maken van een plan, in actie komen, met tegenslagen omgaan en volhouden.

In de moderne 'obesogene' omgeving word je ondertussen van alle kanten ongezond voedsel aangeboden. En het gaat als warme broodjes. Aanbod schept vraag.

Het zit er dik in dat ons eigen onvermogen kennis om te zetten in actie, ons zo ongezond zal maken dat we uiteindelijk zullen moeten accepteren dat vrije wil in het moderne voedsellandschap een illusie is.