Is er leven op Mars? Het beantwoorden van die vraag was het doel van European Space Agency-lander Schiaparelli, dat afgelopen donderdag als een vliegtuig van Turbo McKwek neerkukelde op het oppervlak van Mars. Het lijkt erop dat Schiaparelli hetzelfde lot wacht als Philae, de lander die in 2014 in een kometenkloof belandde. Missie mislukt?

Noodlanding
Allerminst, zegt ESA. De lander had überhaupt een beperkte levensduur en fungeert als 'testmodule' om beter te worden in Marslandingen. Deze uitleg, bedoelt om een positieve spin te geven aan de noodlanding, leidt de aandacht af van het andere gedeelte van de ExoMars-missie, dat wél bereikt werd: het in een baan rond Mars brengen van het 'moederschip', de Trace Gas Orbiter. Deze satelliet zal de komende jaren de gassen in de Mars-atmosfeer in kaart brengen, op zoek naar indirecte tekenen van leven.

Methaan
Wie leven zegt, zegt water – het was er miljarden jaren geleden volop op Mars, en mogelijk bestond er een gunstig levensklimaat. Maar misschien is er zelfs vandaag nog een teken van leven te vinden. De hoofdrol in de ExoMars-missie is daarom weggelegd voor een gas dat eerder al op Mars is gevonden: methaan. Op aarde wordt dit vooral geproduceerd door leven, bijvoorbeeld koeienwinden, maar methaan kan ook een product zijn van geologische activiteit, zoals vulkanisme. De vraag is dus: komt het methaan op Mars uit gesteente of uit Marsmicroben? Dat verraden de gassen die het methaan vergezellen. Zwaveldioxide zou duiden op geologische processen, terwijl leven ook andere koolwaterstoffen als propaan en ethaan zou produceren.

Groene mannetjes Ondanks de 'groene-mannetjes'-reputatie van de planeet verwacht men tegenwoordig dat Marsmannetjes niet veel complexer dan een bacterie of, vooruit, een alg zullen zijn. Maar zelfs de ontdekking van een eencellige zou al een duizelingwekkende hoeveelheid vragen oproepen. Wat maakt een planeet leefbaar? Welke organismen kunnen we verwachten op onherbergzame plaatsen?

Beter landen
Gasmetingen zijn een eerste stap, maar om hard bewijs voor Marsleven te vinden zullen diepe boringen in het oppervlak nodig zijn. En daarvoor moet men eerst iets beter worden in landen.