Wat Prins Harry en Meghan Markle je leren over jezelf

Een dag na het interview kopte The New York Post: Drama Queen. Dit verwijst naar Meghan zelf, een actrice, maar ook naar de crisis waarin het Britse koninklijke huis is gestort door de onthulling dat 'iemand' van de Windsors zich zorgen maakte over de huidskleur de baby van de hertog en hertogin van Sussex. Drama, inderdaad, melodrama. Dat is ons leven geworden: de intensiteit van de dagelijkse gebeurtenissen nog eens opgeschroefd door schreeuwende koppen in de sociale én traditionele media.

We zien dat ook in de verkiezingscampagnes, in de Twitter-haat jegens D66-leider Sigrid Kaag en andere vrouwelijke lijsttrekkers; in de dramatische schoenen van demissionair minister Hugo de Jonge; in het mysterieuze zusje van Groen Links-voorman Jesse Klaver; en in de 'ik lust geen couscous' van PVV-leider Geert Wilders.

Bij mij is dat laatste blijven hangen. Een volwassen man die donders goed weet hoe lekker couscous is, die zich toch geroepen voelt de culturele achtergrond van het gerecht neer te halen — dat was de tragiek ten top. Maar: dankzij melodrama werd Wilders ontmaskerd.

Melodrama begon als genre in het theater van de Oude Grieken, en werd in de moderne tijd massavermaak op wereldschaal in de gedaante van de traditionele soap. Maar sinds John de Mols Big Brother kijken we niet meer naar de dagelijkse series, de soaps. Die zijn er nog, maar de kijkcijfers zullen nooit meer zo hoog zijn als in de hoogtijdagen van het genre. Dat komt doordat de kloof tussen drama en werkelijkheid is gedicht. Waarom naar 'nep' kijken als je hetzelfde in het echt meemaakt. En als je ook nog op televisie kunt kijken naar hoe mensen hetzelfde in het echt meemaken.

De ironie is dat we melodrama nodig hebben. Om te beginnen is het onthutsend om telkens weer te zien hoe het leven van de figuren in een bepaald melodrama overeenkomt met dat van ons. Dat is ook de reden waarom we het nodig hebben om naar te kijken: het is herkenbaar, en ergens in je achterhoofd leeft het idee dat je 'iets hebt' aan een bepaald verhaal.

Kijkend naar Meghan en Harry en Oprah realiseerde ik mij hoe erg ik echt melodrama mis. Want ik zag het echtpaar zitten praten en ik dacht: maar dit is toch Pam en Bobby op Southfork Ranch? Inderdaad: wie herinnert zich de klassieke serie Dallas?

Pam (Victoria Principal) was net als Meghan bij de Windsors een nieuwkomer in de familie van de Ewings. Waar Meghan een buitenstaander is vanwege haar huidskleur en haar achtergrond als actrice uit een gezin van lage komaf, daar is Pam, als stadsbewoner die trouwt met de rijke boerenzoon Bobby (Patrick Duffy), de eeuwige outsider.

Melodrama te over. Ik noem Dallas, hoewel de serie eigenlijk geen soap was zoals bijvoorbeeld Goede Tijden, Slechte Tijden, maar prime time drama. In de jaren tachtig was het even plezierig en essentieel om te kijken — precies zoals nu het geval is met de uitzending van Oprah's interview met de Sussexes. Net zoals Pam als buitenstander de duistere kant van de Ewings belicht, zo onthult Meghan de dirty little secrets van de Windsors.

[banner id="13"]

Cruciaal: de Ewings en de Windsors, dat zijn wij. Deze families staan model voor de maatschappij waarin we leven. De Ewings belichamen de droom (en uiteindelijk: nachtmerrie) van de kapitalistische economie, de Windsors staan voor kolonialisme, white privilege en giftige mannelijkheid. Deze thema's komen via melodrama tot ons. En kijken is onderkennen. Dankzij de veilige weg van fictie kunnen we het pijnlijke dragelijker maken terwijl we samen met de personages door de problemen heen worstelen.

Traditioneel, in de Griekse Oudheid, heeft het melodrama een goed einde, zodat het publiek niet al te veel getraumatiseerd naar huis gaat. Maar in onze tijd heeft het melodrama vooral een cliffhanger, bij Dallas was dat Who Shot J.R.?, en in het geval van Harry & Meghan is het: wie zei dat over baby Archie, en is dat racisme?

Een definitief antwoord is oninteressant (ongetwijfeld een of andere dronken tante op een feest in Buckingham Palace). Het belangrijkere punt is dat we de bredere kwestie van de aard van racisme kunnen bespreken via de veilige weg van melodrama. Te weten: het incident van de man die de rassen- en cultuurkaart speelt in de politiek, Wilders, die tijdens het Premiersdebat op RTL 4 zijn neus optrekt voor couscous. Voor mij en waarschijnlijk voor vele andere kijkers werd hij genadeloos ontmaskerd, nét zoals die anonieme, dronken Engelse tante. Beiden, zo laten deze soaps zien, zijn verleden tijd.