De startsite van Ashley Madison (Foto: AFP PHOTO, Philippe Lopez).
Het ledenaantal dat Ashley Madison zegt te hebben, blijkt wat overdreven, maar er is wel duidelijk een grote behoefte aan affaires: bijna 60% van alle getrouwde mannen en meer dan 45% van de vrouwen hebben een affaire tijdens hun huwelijk. Toch wordt de insteek van Ashley Madison en soortgelijke bedrijven over het algemeen gezien als immoreel, onverantwoordelijk en genotzuchtig. Het is hedonisme in het extreme – genot om het genot, ongeacht de gevolgen – en draagt bij aan de slechte reputatie van hedonisme. Of het nu gaat om buitenechtelijke seks, comazuipen, drugsgebruik of vraatzucht – hedonisme staat voor veel mensen gelijk aan zonde, egoïsme en bedrog, asociale overmaat, losbandigheid en verslaving. Het heersende beeld is dat hedonisme soms onszelf, en vaak anderen schaadt.
In de negentiende eeuw veroordeelde historicus Thomas Carlyle het filosofische ideaal van utilitaristisch hedonisme – het maximaliseren van genot als hoofddoel in het leven. Hij noemde het een 'leer die alleen waardig is voor zwijnen'. De zelfhulpindustrie van tegenwoordig neemt een soortgelijk standpunt in. Blader door een willekeurig boek over geluk of welzijn en ik kan je bijna verzekeren dat er niet wordt aangeraden een paar tequila-shots te nemen, een groot stuk chocoladetaart te verorberen, een affaire te beginnen of een joint onder de sterrenhemel te roken. Het is waarschijnlijker dat ze je een gezond dieet of positieve denkoefeningen voorschrijven, ademhalingstechnieken uitleggen om je meditatievaardigheden aan te scherpen, en 7 managementtips geven om je leven te ontstressen.
Dit laat een groeiende puriteinse tendens in de gelukbeweging van tegenwoordig zien. De focus ligt op het promoten van gematigdheid en zelfbeheersing, terwijl er geen aandacht is voor hedonisme. Als hedonisme al wordt genoemd, is het in negatieve zin. Er worden dan kleinerende opmerkingen gemaakt over wat psychologen de 'hedonistische tredmolen' noemen – het idee dat we verstrikt raken in cirkels wanneer we materiele genoegens najagen, zoals het kopen van een chique sportauto of een luxueuze Caribische cruise, die ons even goed doen voelen, maar ons daarna doen smachten naar meer.
Het is tijd om dit nieuwe puritanisme ter discussie te stellen en te herkennen dat hedonisme ook een bron is van onverwachte deugdzaamheid. Ik ben geen voorstander van geheime affaires, Lamborghini's en cokeverslaving. maar we moeten ons realiseren dat hedonisme lange tijd een essentiële plek heeft gehad in onze cultuur en in de zoektocht naar een hartstochtelijk leven. Het is van groot belang dat we ook een plek voor hedonisme vinden in het hedendaagse leven, een plek die niet verborgen hoeft te worden.
De vraag is niet hoe we onze passies zoveel mogelijk de baas kunnen worden, maar hoe we een goede hedonist kunnen worden.