Tijdens een burn-out bracht het componeren van minimalistische pianomuziek reclameman Joep Beving tot rust. En dat effect bleek zijn muziek op meer mensen te hebben. Toen hij het op muziekstreamings-dienst Spotify zette, werd hij prompt een van de meest gestreamde levende pianisten. Inmiddels is hij vier albums verder, heeft hij 1,8 miljoen luisteraars per maand, stond hij op Lowlands en Burning Man en trekt hij volle zalen met zijn, zoals hij het zelf noemt, ‘toegankelijke muziek voor complexe emoties’.
Brainwash Podcast
Welkom, Joep, deze nacht. Ben je een beetje een nachtmens?
“Ja, de afgelopen twee weken zeker, want ik ben met mijn vriend Maarten Vos een plaat aan het opnemen op een plek waar we ongestoord kunnen werken.”
"Ik hoopte dat ik me kon manoeuvreren naar een leven waarin ik van muziek zou kunnen leven."
In het begin, toen je nog fulltime werkte, was je veroordeeld tot de nacht om muziek te maken.
“Ja, klopt. Ik was midden dertig, had jonge kinderen, voelde de druk om een huis te kopen en werkte heel hard. Dat was het moment waarop ik me realiseerde dat wat ik eigenlijk wilde steeds verder buiten mijn bereik raakte. Daarom gebruikte ik vooral de nachten om te voorzien in mijn behoeften aan muziek maken. Totdat dat echt niet meer ging.”
©
NPO
Floortje Smit en Joep Beving in de studio
Was de nacht een vlucht?
“Ja, en misschien vooral de hoop op een soort exit. De hoop dat ik me kon manoeuvreren naar een leven waarin ik van muziek zou kunnen leven.”
Je hebt ook krankzinnige weken achter de rug omdat jouw vriend en manager, de man met wie je de hele wereld over hebt gereisd en die vanaf het begin van je carrière bij je is, Mark Brounen, onlangs (op 20 juli 2023) op 48-jarige leeftijd is overleden. Toch stond je de zaterdag erop voor een uitverkocht Concertgebouw. Dacht je niet, dat sla ik over?
“Dat ging wel even door me heen, maar ik heb dat nog nooit gedaan. Ik dacht dat het misschien ook wel fijn zou zijn om vanuit de emotie in de muziek te gaan zitten en het op die manier deels te verwerken. Het was wel even schrikken toen ik de volle zaal binnen kwam lopen. Normaal gesproken bereid ik me emotioneel voor op een groot concert, maar daar had ik helemaal geen kans toe gehad. Mijn god, dacht ik, dit is wel heftig.”
Is de piano dan een soort reddingsboei?
“De piano is nooit mijn vijand, maar kan het me wel echt moeilijk maken. In het begin is het altijd: hoe voelt de piano, hoe klinkt het, zijn de toetsen nat of droog? Ik wil zo snel mogelijk in de muziek zitten. Alles wat in de weg zit, vooral in mijn eigen hoofd, kan stress veroorzaken. Hoe minder ik erbij nadenk, hoe beter het is.”
Hielp het?
“Ja, uiteindelijk wel. Het was wel emotioneel, want ik heb het aan de zaal verteld en hield het niet droog. Dit is niet professioneel, denk je dan, maar aan de andere kant is het zoals het is. Ik wist niet hoeveel mensen op de hoogte waren van de situatie met Mark, al hebben we er geen geheim van gemaakt. Dan is het toch wel fijn als mensen weten: in wat voor staat is hij, waarom voelt die muziek ineens zo droevig?”
Hoe zou je Mark omschrijven?
“Als iemand die in de toverdrank is gevallen en ongelooflijk veel energie heeft. Hij wilde echt alles uit het leven halen. Aan het einde van zijn leven hebben we er allebei veel in geïnvesteerd om rust te nemen, met muziek, maar ook met meditatie en door niet de hele agenda vol te plannen. Want dat was met hem extreem, hij deed alles, ook voor andere mensen. Hij maakte snel vrienden en was enorm open en direct. Met één gesprek kon hij iemand al inpalmen.”
Hoe heeft hij jou ingepakt?
“We hebben elkaar ingepakt. We waren tot elkaar veroordeeld op een festival ergens in Zuid-Frankrijk: hij zocht een slaapplek en ik had die. Ik vond ergens een piano en speelde de hectische week van me af. Hij was erbij en zei: hier moet je wat mee doen en als je dat doet, dan word ik je manager. Hij was helemaal geen manager, hij was marketeer bij War Child. Maar goed, anderhalf of twee jaar later kwam mijn plaat uit en was hij erbij.”
"Ik heb de zaal verteld over Mark en hield het niet droog. Dit is niet professioneel, denk je dan, maar aan de andere kant is het zoals het is."
Jullie hebben allebei het roer omgegooid. Moet je daar een speciaal type voor zijn?
“Je hoeft niet een bepaald type te zijn, maar je moet wel ergens het vertrouwen vandaan halen om zoiets te doen. Dat kan een heel goed plan zijn, of een gevoel. Bij Mark was dat geëvolueerd: hij was eerst advocaat en ging toen in de reclame werken. Toen dat ook niet genoeg voldoening gaf voor zijn ziel, ging hij voor War Child werken en toen voor mij, een hobbypianist op leeftijd. Dat is niet zonder risico, maar hij had het gevoel dat het klopte.”
Je hebt drie nummers meegenomen, maar ik wil ook graag laten horen wat je zelf maakt. We hebben samen besloten om ‘For Mark’ te laten horen.
“Ja, dat schreef ik toen Mark ziek werd na onze laatste tour in Australië in 2020. Toen hij thuiskwam werd bij hem kanker geconstateerd. Na een aantal weken kreeg hij een hele heftige levensreddende operatie, die heel lang duurde. Ik wilde erbij zijn, iets voor hem kunnen doen. Dus toen heb ik met hem in gedachten een liedje gecomponeerd.”
Jullie hebben dus allebei het roer omgegooid. Jij dat deed dat na een burn-out, maar het hing ook samen met het overlijden van een andere vriend van je, Steven.
“Steven en ik werkten allebei bij hetzelfde reclamebedrijf. Het was een heel leuk bedrijf, maar alle clichés zijn waar: het is snel en hard, je komt niet echt toe aan je eigen artistieke behoefte. Hij was altijd degene die zei: niet vergeten hè, je bent eigenlijk een verhalenverteller.”
Of een componist.
“Muzikant, componist wisten we toen nog niet. Maar wij kregen niet de kans, zoals Mark en ik, om drie jaar lang afscheid te nemen. Hij was op een festival, in Amerika in 2013, waar een man werd achtervolgd door de politie omdat hij een grammetje wiet in zijn auto had. Die man reed in volle paniek de drukke festivalstraat in, waar hij een ravage heeft aangericht. Het laatste slachtoffer van mijn vriend Steven.”
“Dat was zo subiet, echt een enorme wake-upcall. Ik ben toen piano gaan spelen omdat ik behoefte had mijn emoties te vertolken en voor hem te spelen op zijn uitvaart. Zijn vrouw en zijn moeder vroegen of ik het alsjeblieft wilde opnemen. Dat heb ik zo snel mogelijk gedaan. Ik dacht: deze man heeft het altijd al gezegd. Hij is er ineens niet meer en dat kan mij ook overkomen. Wat is de beste manier om hiermee om te gaan? Niet één nummer maken, maar een hele plaat maken en erin geloven. Dat heb ik gedaan.”
Je hebt ook het nummer ‘Dawn Chorus’ van Thom Yorke meegenomen, een grote inspiratiebron van je.
“Ik vind ongelooflijk wat hij doet. In het Westen gebruiken we een bepaalde toonzetting, met maar zoveel noten in een octaaf, waar je van alles mee kunt verzinnen. Maar bij hem is het keer op keer raak, hij vindt altijd net even een harmonie waardoor er een deur opengaat naar de hemel. Dat is zo ongelooflijk diep en mooi. Hij doet dat al jaren en vindt zichzelf steeds weer opnieuw uit. We hebben ook veel dezelfde inspiratiebronnen. Zijn track voor de film Susperia was bijvoorbeeld geïnspireerd op Krautrock en op de componist Vangelis, die ook serieuze inspiratie waren voor mijn derde plaat. Dat je in eenvoud zoiets groots kunt zeggen, dat is de kunst.”
Luister het hele gesprek terug in de player bovenaan deze pagina, of zoek 'Brainwash' in je favoriete podcastapp.