Wat overspel en internetporno je leren over jezelf

We vieren feest als een stel dertig jaar getrouwd is, maar niet als iemand al dertig jaar naar porno kijkt. Op je twintigste Tinder-date geven je ouders je geen keukenmachine of handdoeken. Wat betekent het om een seksuele ervaring te waarderen? Hoe moeten we denken over onze eigen seksuele ervaringen?

We zijn bang dat een seksuele ervaring ons idee van onszelf kan aantasten. Je kunt geen cursus in seks volgen, zoals dat met brood bakken of tennissen wel kan. Zes jaar geleden begon ik aan een boek te werken, Future Sex. Ik begon eraan toen ik dertig jaar oud werd. Rond die tijd begon ik teleurgesteld te raken dat er geen einde kwam aan m'n jeugdige seksuele ervaring.

Zoals zoveel mensen van mijn generatie had ik als tiener en twintiger genoten van de seksuele vrijheid. Ik kon met m'n moeder praten over voorbehoedsmiddelen. Ik had de vrijheid om te daten en relaties aan te gaan en uit te maken. Maar ik verwachtte altijd dat aan die periode een eind zou komen. Toen dat op m'n dertigste nog niet gebeurd was, voelde ik me enigszins teleurgesteld en bezorgd.

Wat moest ik de rest van m'n leven met die seksuele vrijheid? Zou ik altijd blijven daten en relaties beginnen die weer uitgingen? Ik maakte me zorgen dat ik nooit zou uitkomen bij een eindpunt waarop ik de verwachte route van het volwassen leven had afgelegd.

Daarom besloot ik te gaan kijken bij gemeenschappen die hun seksuele vrijheid anders beleefden dan ik had gedaan. Ik ben journalist van beroep. Het was dus makkelijk om mijn beroep als alibi te gebruiken in deze zoektocht. Ik kon pornografen en beoefenaars van orgastische meditatie ontmoeten. Als journalist had ik een officiële reden om daar te zijn en was het geen persoonlijk onderzoek.

Bij nader inzien denk ik dat ik mijn eigen ervaring niet waardeerde. Ik was zo iemand die dacht dat je met seks heel voorzichtig moest zijn. Als je te veel vragen stelt of te veel ervaringen opdoet zou je misschien ontgoocheld raken en niet meer in staat zijn tot liefde.

Ik begon mijn onderzoek door af te spreken met een groep hardcore BDSM-pornografen bij het bedrijf Kink.com in San Francisco. Ik was daar als journalist, maar was bereid onbevooroordeeld te zijn en me van mijn stuk te laten brengen. Ik wilde deze nieuwe wereld en haar bestaansreden begrijpen en snappen wat mensen er zochten.

Ik was aanwezig bij opnamen van Public Disgrace. Dat was de ergste nachtmerrie van de anti-porno-feministen van de jaren 80. Het was ontzettend vrouwonvriendelijke porno. Het ging over een vrouw die in een bar wordt beledigd en betast. Een andere acteur heeft seks met haar. Het komt heel wreed over als je ernaar kijkt.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Foto: AFP/Valery Hache.

Ik maakte me zorgen over wat het betekende. Na afloop interviewde ik de actrice en de vrouwelijke regisseur. Ze legden me hun beweegredenen uit. Ze hadden geleerd dat je bang moest zijn voor bepaalde seksuele ervaringen. Nu hadden ze een omgeving gecreëerd waarin zij de totale controle hadden. Zo konden ze hun lichamelijke grenzen opzoeken en zich ervan bewust zijn dat zij de angst de baas waren.

Bij dit alles vroeg ik me af waarom ik zelfs nooit softporno had overwogen. Ik keek geen porno. Dat vond ik iets voor mannen. En ik vroeg me af waarom ik zo bang was om heel simpele vragen te stellen over mijn idee van mezelf. Dat was de eerste ervaring die me het gevoel gaf dat ik m'n eigen realiteit misschien niet zo goed kende.

De volgende groep in San Francisco die ik bezocht was OneTaste, een groep die aan orgastisch mediteren doet. Het was een heel zweverige groep met veel jargon. In workshops moest je oogcontact maken en mensen rugmassages geven. Daar werd ik een beetje gespannen van.

Dan was er de orgastische meditatie zelf. Twee mensen zaten op de grond, een vrouw en haar partner. De vrouw deed haar broek uit. De partner streelde een kwartier haar clitoris. Na een kwartier ging er een timer af en hielden ze op. Ze praatten kort over hun gevoelens en deden hun kleren weer aan. Het idee is dat het iets was wat je met vrienden kon doen en dat orgastische meditatie, alsof het net zo makkelijk is als iemand een kopje thee aanbieden.

Ik was sceptisch en voelde me ongemakkelijk, maar ik heb het toch geprobeerd. Ik begon te begrijpen dat het idee is om ruimte te creëren voor iets dat geen soloseks was, zoals masturbatie, en dat je ook niet deed binnen een relatie waarbij wordt verwacht dat je de ander bevredigt en waarbij je je zorgen maakt over je uiterlijk of je zweetlucht.

Tekst loopt door onder de afbeelding.

Foto: Anna van Kooij.

Bij deze vreemde constructie werden vooral vrouwen aangespoord om stil te staan bij lichamelijke gevoelens en eisen te stellen aan de partner zoals sneller strelen of meer druk uitoefenen. Het gaf mensen een nieuwe manier om stil te staan bij hun seksualiteit. Ik besefte dat ik seksuele avances of m'n eigen aantrekkingskracht in het openbaar vaak had ervaren als een bron van paniek of angst.

M'n ervaring bij die vreemde groep leerde me m'n lichaam beter te kennen. Ook van die tweede ervaring had ik dus iets geleerd. Ik besefte: Ik ben schrijver. Ik neem het schrijven heel serieus. Ik lees veel. Ik kijk kritisch naar mezelf. Ik maak fouten. Ik probeer zo veel mogelijk te werken. Daardoor ben ik een goede schrijver.

Zo had ik mijn seksualiteit nooit bekeken, want die was aangeboren. Wat ik voelde was natuurlijk. Ik was ermee geboren, of zo. Door deze twee ervaringen besefte ik dat ik misschien een fout had gemaakt.

De volgende groep die ik bezocht, ook in San Francisco, was een groep jonge twintigers die aan polyamorie deden. Zij zijn ervan overtuigd dat je op meerdere mensen tegelijkertijd verliefd kunt zijn en dat je meerdere partners tegelijkertijd kunt hebben. De mensen die ik ontmoette waren jong, begin twintig. Ze waren naar de beste universiteiten van de VS geweest. Ze werkten bij Google en verdienden dus veel geld. Ik was verbaasd dat zulke ambitieuze en niet-rebelse mensen zo'n experiment aangingen.

Ik ben in de jaren 80 geboren. Mijn ouders hadden de jaren 60 meegemaakt. Ik had geleerd dat zulke experimenten de vorige keer mislukt waren. Maar deze jonge mensen waren bereid om hun emoties op de proef te stellen in hun streven naar een andere manier van leven. Ik bracht een hoop tijd met ze door. Ik zag hoeveel belang ze hechtten aan communicatie, openheid en eerlijkheid. Ik zag hoeveel moeite ze deden om elkaar hun emoties duidelijk te maken. Ze waren onverschrokken in hun zoektocht naar liefde. Ze vertrouwden erop dat ze elke emotionele hindernis konden overwinnen.

Zo voelde ik me nooit.

Als ik een relatie had, voelde ik me vaak bang en kwetsbaar. Verliefd zijn vond ik eng. Ik was altijd bang dat iemand me zou verlaten. Deze mensen hadden blijkbaar methoden om van die angst af te komen.

Ik begon een patroon te zien. De pornografen hadden seksueel vertrouwen in hun lichaam. Ze voelden zich vrij om naakt te zijn en te experimenteren. Ik niet. De orgastische meditatie-lui waren raar, maar ze konden wel heel gedetailleerd en zonder schaamte praten over hun gevoelens en hun lichaam. De polyamoristen deden iets wat moeilijk was en zoveel gesprekken vergde dat het soms heel onsexy werd. Maar ze leefden niet in een wereld van geheimen en leugens.

Ik besefte dat de manier waarop ik me afschermde van ervaringen in de hoop op een langdurige monogame relatie niet de beste manier was om met seksualiteit om te gaan. Ik voltooide m'n boek en werd verliefd. Ik woon nu samen met mijn vriend. Maar mijn onderzoek heeft me geleerd dat seks niet iets is dat je alleen doet als je jong en knap bent. Het heeft niets te maken met jeugd, schoonheid of zelfs relaties of daten.

Het is veel meer. Je kunt je seksualiteit leren begrijpen door een boek te lezen door porno te kijken, naar een seksfeest te gaan door een gesprek te voeren met een vriend door te kijken naar wat mensen met een andere seksuele identiteit doen.

Oordeel niet meteen, wees bereid je van je stuk te laten brengen ook al voelt het ongemakkelijk. Het heeft mij het vertrouwen gegeven dat ik misschien geen partner krijg of onaantrekkelijk ben, maar wel met seks kan omgaan en mijn plek in de wereld kan vinden zonder te vervallen in de oude patronen van daten en relaties.