Als je kijkt naar de rechtvaardigheidstheorieën zoals wij die in de Westerse wereld hebben gecreëerd, liberaal-democratische rechtvaardigheidstheorieën, dan zien we dat deze theorieën eigenlijk uitgaan van de gelijkwaardigheid van alle mensen. Dus op het moment dat een iemand, een filosoof, een boek schrijft, en hij schrijft: "ik begin met de assumptie dat niet alle mensen gelijk zijn", dan schrijven we hem eigenlijk al meteen af. Maar tegelijkertijd zeggen we: "alle mensen zijn gelijk, maar deze en deze instituties en deze wetten gelden alleen voor een groep burgers."
Maar er wordt eigenlijk nooit uitgelegd hoe zo'n theorie begint met de gelijkwaardigheid van alle mensen, om vervolgens gelijke rechten te geven aan alleen een selecte groep. Ik mag hier in Nederland leven, ik mag hier gewoon zijn. Op het moment dat ik in Turkije zou zijn, zou ik ook ieder mogelijk moment terug mogen reizen. Maar tegen iemand van mijn leeftijd, een vrouw van mijn leeftijd uit Syrië, zeggen we: "we geven u geen visum en u mag ook niet reizen naar Europa toe." En ik denk dat in de huidige wereld, waar je dus staten hebt met selecte groepen burgers, en je ziet dat in bepaalde landen veel meer welvaart en veiligheid is, en het dus verboden is voor mensen om te reizen, zich te bewegen van het ene naar het andere land, je eigenlijk niet anders kan stellen dan dat we in een geboorteloterij leven.
Als we kijken naar de huidige vluchtelingeninstroom, dan zien we dat partijen die nu zeggen: "we moeten de vluchtelingen opnemen en we moeten ze een plek geven in onze maatschappij", eerder de partijen waren die tegen interventies in het Midden-Oosten waren. Dat is op zich interessant. En de andere kant om is het ook waar, en dat is waarschijnlijk nog kwalijker: partijen, instituten, denktanks die heel expliciet vóór interventies in het Midden-Oosten waren, zijn nu eigenlijk tegen het opnemen van vluchtelingen in Europa. Terwijl ik denk dat wanneer je op die manier bijdraagt aan destabilisatie in de regio, daar ook verplichtingen uit voort komen om vervolgens vluchtelingen op te nemen. Maar ook die link wordt heel weinig gelegd.
Op het moment dat je minder migratie wil, wat denk ik onder voorwaarden best beargumenteerbaar is, dan moet je goed beseffen dat als je die ongelijkheden niet tegenhoudt, dat migratie dan waarschijnlijk toeneemt. Wij zeggen nu bijvoorbeeld: "we willen minder vluchtelingen, maar we bombarderen wel verder." Dan denk ik: dat is een keuze die je niet allebei tegelijk kunt maken. Je moet eigenlijk toch zorgen dat ofwel de migratie niet op gang komt, ofwel je grenzen openen.