Oostenrijk heeft wat ieder land zou moeten hebben: een Museum van Voorbehoedsmiddelen en Abortus. Toegang tot degelijke kennis is van levensbelang, letterlijk. Mensen die de toegang tot abortus willen inperken, proberen steeds maar weer met misleidende campagnes geld en steun voor hun anti-vrouwenagenda te verwerven.


Deze week is het voor de vierde keer De Week Van Het Leven, een bedenksel van de Stichting Platform Zorg voor Leven. De teksten op de website lijken onschuldig, er wordt gesproken over 'betere hulp aan vrouwen' via 'een liefdevolle videoboodschap'. Als je iets doorklikt kom je erachter dat het gaat om 'aandacht vragen voor de beschermwaardigheid van het ongeboren leven'. Anti-abortus dus. Dat gaat veel verder dan voorlichting bij ongewenste zwangerschap: de verwante organisaties zoals Schreeuw Om Leven lobbyen actief voor het afschaffen van abortus.

Onveilige abortussen zijn wereldwijd een van de belangrijkste doodsoorzaken voor moeders. Dat maakt het framen van abortusbeperking als 'opkomen voor leven' extra wrang en smerig.

De abortusstrijd is een informatiestrijd geworden, schreef ik vorig jaar in een column voor Folia. Christelijke pro-life-organisaties zetten in op partijdige informatievoorziening om zo vrouwen die ongewenst zwanger zijn van een abortus te weerhouden. Deze clubs hebben een achterban die ervan overtuigd is dat abortus moord is, en die dankzij die vastberaden basis veel meer vrijwilligers en veel meer geld hebben dan organisaties die objectieve informatie verstrekken.

Het mobiliseren van oppositie is lastig. Abortus is in Nederland sinds 1984 toegestaan, zij het onder voorwaarden. De meeste vrouwen van vruchtbare leeftijd weten dus niet hoe het daarvoor was, hoe verschrikkelijk het was als jijzelf of een vriendin onbedoeld zwanger was geworden en je naar een shady arts moest voor een onveilige procedure. Soms gingen vrouwen zelf aan de slag, met breinaalden, kruidendrankjes of simpelweg door zich van de trap te gooien.

© Linda Duits

Een illegale abortuskamer in het Oostenrijkse museum

Dit is het soort kennis dat wordt doorgegeven in het Weense abortusmuseum. Toen ik het vorig jaar bezocht leerde ik dat vrouwen die het vroeger niet lukte om op die manier hun zwangerschap te beëindigen, hun geboren kindjes doodden of achterlieten. Toegang tot abortus gaat daarom over leven, over het leven van volgroeide baby's en van moeders.

Wanneer legale toegang beperkt is, neemt het aantal abortussen volgens het onafhankelijke Guttmacher Institute nauwelijks af. Deze vrouwen moeten echter hun toevlucht nemen tot illegale oplossingen. Het resultaat is dat onveilige abortussen wereldwijd een van de belangrijkste doodsoorzaken voor moeders zijn. Dat maakt het framen van abortusbeperking als 'opkomen voor leven' door de Stichting Platform Zorg en andere anti-abortus-organisaties extra wrang en smerig.

Het lijkt erop als De Week Van Het Leven zich beroept op feiten over abortus. Ze zetten met name in op wat een debat lijkt over spijt. Het gaat daarbij steevast om anekdotische ervaringsverhalen die vaak anoniem zijn gedeeld. Uit wetenschappelijk onderzoek spreekt een ander beeld, zoals ik hier eerder liet zien. Abortus hangt op de korte én lange termijn niet samen met negatieve emoties.

Feministisch platform De Bovengrondse organiseert deze week een tegengeluid. Met de campagne Abortus Redt Levens pleiten ze voor respect voor ieders keuze en pareren ze beweringen van anti-keuze-organisaties. In een bijgaande beeldcampagne zie je mensen van enorme diversiteit deze boodschappen onderschrijven. Dat kan jijzelf ook doen, door het manifest te ondertekenen.

Dat heb ik uiteraard gedaan, maar het mag van mij wel een tandje scherper dan het laten horen van een positief geluid. De toegang tot abortus zou helemaal geen onderwerp van discussie moeten zijn, alsof het draait om verschil van mening over feiten. Als jij – omwille wat voor redenen dan ook – géén abortus wilt ondergaan als je ongewild zwanger bent, dan moet je vooral geen abortus ondergaan (of geen vrouwen bezwangeren als je zelf geen baarmoeder hebt maar wel een mening). Het betekent niet dat je míj die toegang mag ontzeggen.

Die insteek vind je bij Amnesty. Zij noemen het criminaliseren van abortus een mensenrechtenschending. 'Iemand dwingen een ​​ongewenste zwangerschap te voldragen is een schending van het recht op privacy en lichamelijke autonomie' staat in hun abortusdossier. Het is taal die ik veel te weinig hoor. 'Baas in eigen buik' is namelijk niet zozeer een pleidooi voor keuzevrijheid voor vrouwen; het is een proclamatie van de zelfbeschikking van vrouwen.