Nederlandse gezinnen zijn op te delen in twee categorieën: Achtuurjournaalgezinnen, en RTL-Nieuwsgezinnen. Het scheelt een half uur, en drie zenders, verder niet zo veel. Tot voor kort, want RTL Nieuws is niet meer serieus te nemen.

Afgelopen dinsdag verscheen er een stilistisch zwak essay van Sylvana Simons op VARA-opiniesite Joop, waar je - als je maar bekend genoeg bent - blijkbaar zonder redactionele controle mag publiceren. Ik kan het niet laten om even te benadrukken hoe slecht geschreven ik dit essay vind. Niet omdat ik een van die talloze idioten ben die haar het licht in de ogen niet gunt en altijd op zoek gaat naar een reden om haar af te kraken, maar omdat ik het zo jammer vind als mensen met een slecht opgeschreven betoog een goed punt maken.

In dat stuk schrijft Simons dat de berichtgeving van RTL Nieuws omtrent de nieuwe naam van haar politieke partij een pijnlijke blik in de kaarten van de redactie biedt. Bij RTL hebben ze begrepen dat je de meeste likes krijgt als je je publiek naar de mond praat, en in dit geval betekent dat Sylvana Simons bashen - alsof ze nog niet genoeg smalende en vernederende shit over zich heen krijgt.

Als een FOX-news van de Lage Landen presenteerde RTL deze week nieuws dat geen nieuws was, door een getinte bril van populisme. Wat was er aan de hand? De redactie had contact gehad met Ian van der Kooye, mede-oprichter en campagneleider van Artikel 1, over de zoektocht naar een nieuwe naam. Die verloopt even voorspoedig als bedachtzaam: leden hebben ruim honderd namen aangedragen, en daarvan worden er nu vijf onderzocht op effectiviteit en het risico dat ze hetzelfde probleem opleveren als de oude naam: verwarring met een bestaande organisatie.

Niet echt materiaal voor een nieuwsbericht dus. Een meer journalistieke redactie zou het daarbij laten, en bijvoorbeeld eens achter het sterftecijfer van de Grenfell Tower-brand aan gaan, of een mooie historische terugblik schrijven op het Aardappeloproer dat vandaag haar eeuwfeest beleeft. Wat doet RTL Nieuws? Een artikel schrijven met de kop Partij Artikel 1 van Sylvana Simons heet voortaan 'Nieuwe Naam Komt Eraan'. Het is niet waar, het is niet grappig, en het is niet nodig.

De tekst gaat verder onder de foto.

© Brainwash

Sylvana Simons spreekt tijdens een bijeenkomst (Foto: ANP, Bas Czerwinski).

Van der Kooye belt boos op en de kop wordt aangepast: 'Sylvana Simons baalt, haar partij zit tijdelijk zonder naam.' Of dat wél waar is, weet de redactie niet, want ze hebben geen contact met Simons gehad. In ieder geval is het nog steeds niet nodig om dit bericht te maken, want de inhoud verschilt niet wezenlijk van het artikel dat RTL Nieuws bijna een maand geleden al publiceerde, op basis van een persbericht waarin Simons laat weten 'teleurgesteld' te zijn over de uitspraak van de rechter dat Artikel 1 van naam moet veranderen.

Een politieke partij moet op laste van de rechter een andere naam kiezen. Drie weken na de uitspraak loopt de zoektocht naar een nieuwe naam nog, en de methode waarmee die nieuwe naam moet worden gevonden, is logisch en doordacht. Dat is de énige basis voor het artikel dat RTL Nieuws zo wanhopig van de grond probeert te krijgen. Nu kan het natuurlijk altijd een trage dag op kantoor zijn, of een stagiair die zich verveelt. Maar met geen mogelijkheid is te rechtvaardigen wat de redactie hierna doet.

Op Facebook en Twitter plaatst RTL Nieuws het bericht met de vraag: 'Iemand nog een goed idee voor een nieuwe naam?' Zoals Ewout Lowie op Vice al terecht opmerkte: als de nieuwsredactie niet aan heeft zien komen dat ze daar een racistische beerput mee opentrekken, is dat onvoorstelbaar. Als de nieuwsredactie dat wel aan heeft zien komen, is het óók onvoorstelbaar.

Sylvana Simons wordt om belachelijke redenen door massa's Nederlanders enorm gehaat, die er niet voor terugdeinzen om met bloeddorstig enthousiasme elke kans aan te grijpen om opmerkingen over haar huidskleur te maken. RTL Nieuws laat zich in de kaart kijken als een organisatie die het óf best wel lollig vindt dat Sylvana Simons stelselmatig vrachten racisme, seksisme en andere verwensingen over zich heen krijgt, óf bereid is om cyberpesterij te mobiliseren voor eigen gewin. Deze iets mildere interpretatie van dit hele verhaal is niet minder verontrustend als je bedenkt dat we het hier hebben over een medium dat elke dag ruim een miljoen kijkers van hun dagelijkse nieuws voorziet.

Ik hoopte altijd dat we met de NOS een soort BBC en met RTL Nieuws een soort CNN in huis hadden. Het beste van twee werelden dus: het bewijs dat kwalitatief hoogwaardige, onafhankelijke nieuwsgaring zowel van overheidsgeld gemaakt kan worden, als door een commerciële partij. Maar zoals de NOS het achtuurjournaal soms wel erg veel richting het Jeugdjournaal verhipt, zo drijft RTL af naar de subjectieve contreien van FOX News.

In een verklaring verschuilt RTL zich achter naïviteit, alsof niet iedereen mijlenver aan had kunnen zien komen dat dit je reinste uitlokking is. Aan alle RTL-Nieuwsgezinnen van Nederland zou ik willen zeggen: maak na het eten nog even een ommetje, of geef de kat te eten, en kijk het nieuws een half uurtje later.