Waarom betalen voor seks niet oversekst, kil of vies is

Dit stereotiepe beeld van mannelijkheid voedt veel prostitutiebeleid, terwijl het niet overeenkomt met de mannen die daadwerkelijk betalen voor seksuele diensten. In een recent gepubliceerd artikel (betaalmuur) analyseren de Britse sociologen Natalie Hammond en Jenny van Hooff de motivaties van mannen die seks kopen. De studie is gebaseerd op diepte-interviews met 35 mannen.

Daarvan was ongeveer de helft getrouwd. Het merendeel was boven de veertig. De respondenten varieerden sterk in opleidingsniveau en beroep. Sommigen bezochten pas sinds kort sekswerkers, anderen al meer dan dertig jaar. Een kanttekening bij het onderzoek is dat de dataverzameling plaatsvond in 2008 – de auteurs geven zelf geen reden aan voor het grote verschil tussen toen en het moment van publicatie (augustus 2019).

Een aantal mannen positioneert zichzelf binnen een klassiek vertoog waarin de seksuele behoeftes van mannen en vrouwen niet gelijk opgaan. Ze vinden dat ze vaker seks willen dan hun partner en een bezoek aan een sekswerker bevredigt dan hun begeerte. Andere mannen vinden juist dat ze tekortschieten als man: omdat ze niet voldoen aan de idealen van 'hegemoniale mannelijkheid' – oftewel het ideaalbeeld van de 'echte' man als machtig, stoer en dominant – kunnen ze geen vriendin vinden.

Commerciële seks wordt door sommige respondenten gezien als vrij van emoties en gedoe. Je hoeft je bovendien niet aan de regels van daten te houden. Dat is niet alleen sneller en rationeler, maar voor deze Britten ook nog eens goedkoper.

Dat geldt echter niet voor iedereen. Naast deze getuigenissen zijn er ook mannen die seks en liefde slecht kunnen scheiden. Zij benadrukken dat ze niet alleen voor seksuele handelingen betalen, maar ook voor aandacht en affectie. Als sekswerkers er niet in slagen hen in ieder geval de illusie van enige emotionele connectie te geven, kiezen ze daarna voor andere vrouwen. Ze zoeken vriendschap bij de sekswerkers die ze regelmatig bezoeken, en worden soms verliefd.

Dit onderzoek laat zien dat het niet makkelijk is om mannen die betalen voor seks te classificeren. Bovendien is er overlap tussen de motivaties: de grens tussen ratio en emotie is helemaal niet zo strak te trekken. Het onderzoek laat ons zien dat deze mannen, net als mannen die nooit naar een sekswerker gaan, verschillend zijn. Sommigen voldoen soms aan de verwachtingen die de maatschappij van mannen heeft, maar soms ook niet, en anderen voldoen überhaupt niet aan die verwachtingen.

Wat pijnlijk duidelijk wordt is dat geen van de geïnterviewden past in het plaatje dat ik aan het begin schetste. Dat beeld is het resultaat van stigma, stigma dat kleeft aan het verrichten van sekswerk en dat blijft plakken aan het betalen voor sekswerk. Daar is niemand bij gebaat. Wat het onderzoek ook toont, is het nut van sekswerk. Of deze mannen nou betalen omdat ze dat makkelijk vinden, omdat ze het als hun enige optie zien, of omdat ze het gewoon fijn vinden, ze zouden allemaal slechter af zijn als de tegenstanders van sekswerk hun zin krijgen.