Volgens betrokkenen bestaat liefde op het eerste gezicht: een op de drie personen beweert het te hebben ervaren. Wetenschappers twijfelen daar echter aan. Liefde op het eerste gezicht zou wel eens een achteraf geconstrueerd sprookje kunnen zijn, dat een relatie weliswaar versterkt, maar dat geen wortels heeft in de werkelijkheid.

Een recente Nederlands-Duitse studie stelt love at first sight centraal. De onderzoekers korten dat af tot LAFS, wat het artikel voor Nederlands-sprekende lezers een geinige ondertoon geeft. Ze namen een online survey af, hielden een experiment aan de Groningse universiteit en bezochten Duitse en Nederlandse datingevents.

Allereerst wilden ze weten of op het eerste gezicht daadwerkelijk liefde wordt ervaren. Ze onderzochten dit door foto's voor te leggen en respondenten te vragen of ze LAFS voelden. Dat bleek zo te zijn. Daarnaast onderzochten ze de rol van aantrekkelijkheid in LAFS. Ook dat bleek het geval: de personen waarmee de liefde werd gevoeld waren vaker knap (volgens een dubbel coderingssysteem van de onderzoekers).

Tekst loopt door onder de foto.

© Brainwash

Foto: Andreas Rønningen.

Liefde is niet altijd wederkerig en dat bleek op de datingevents. Geen van de personen die LAFS voelde voor iemand op het event, was zelf het doelwit van LAFS. Dat is een deprimerend resultaat. Als liefde op het eerste gezicht onbeantwoord kan zijn, is het dan wel liefde? LAFS kan ook in eerste instantie eenzijdig zijn, waarbij het object van affectie pas later overstag gaat. Wat is nu precies de rol van uiterlijk daarin?

De auteurs denken dat een wederzijdse positieve indruk achteraf geconstrueerd wordt als liefde:

'Tijdens het kennismakingsproces is het waarschijnlijk dat de positieve eerste indrukken die aantrekkelijke partners maken bevestigd worden. Dit draagt vervolgens wellicht bij aan de vertekende constructie van LAFS achteraf: omdat de eerste indruk over het algemeen positief was, en deze indruk juist bleek te zijn, kunnen de waarnemers zichzelf mogelijk wijsmaken dat ze altijd al liefde voelden.'

Liefde is moeilijk te meten. De onderzoekers gebruikten daarvoor een speciale schaal met items als 'I cannot imagine life without this person'. Mensen die al in een romantische relatie zitten, scoren logischerwijs hoog op deze schaal. De respondenten die LAFS rapporteren, scoren echter onverschillig op zulke items: ze zijn het er niet mee eens of mee oneens. Daarbij geldt wel: hoe meer fysieke aantrekkingskracht, hoe hoger de score op de liefdesschaal.

Als mensen praten over hun ervaring van liefde op het gezicht hebben ze het zelden over intimiteit of verbintenis. In plaats daarvan komen ze met zaken als 'een uniek fysiek gevoel' en een verlangen om bij die persoon te zijn. Hoewel de onderzoekers dit niet als zodanig benoemen, gaat het daar natuurlijk om lust naar de ander.

De conclusie van de studie is dat liefdesgevoelens geen rol lijken te spelen op het moment dat liefde op het eerste gezicht wordt gevoeld. In plaats daarvan gaat het hooguit om bereidheid om gevoelens te ervaren. Een uitstekende basis voor een relatie, of die nu een nacht of een heel leven duurt.