De uitgelekt sekstape van Patricia Paay appelleert aan een eeuwenoud verlangen. Mensen zijn altijd geinteresseerd geweest in het hoge en het lage van bekende mensen. Ter vermaak natuurlijk, waartoe ook leedvermaak behoort. We vinden het leuk als mensen van hun troon vallen.

Beroemdheden vormen een spiegel van onszelf waarin we van alles projecteren. Patricia Paay is daarop geen uitzondering. In de Middeleeuwen waren het roddels over de koning en de adel die tot de verbeelding spraken, in de jaren 90 was het een foto van prinses Diana en haar minnaar, zij topless op het strand. Nu zijn het vooral BN'ers, sla de roddelbladen maar open.

Tegenwoordig is het niet meer een verhaal alleen, een roddel onder het volk, maar wordt er een foto of zelfs video bij het verhaal geleverd. Dat is prikkelender en het laat minder ruimte voor twijfel. Die twijfel was vroeger de bescherming van de beroemdheden: er kan immers zoveel gezegd worden, eerst maar eens zien. Nu kríjgen we het ook te zien.

In de video van Patricia Paay komt de slaapkamer op straat te liggen. Het rijk van de nacht komt het domein van de dag binnen. Het gezicht dat Patricia Paay in besloten kring toont, wordt publiek gemaakt. In haar naakte kwetsbaarheid wordt ze de publieke ruimte in geslingerd. Die publieke ruimte is bovendien een gemoraliseerde ruimte: mensen nemen elkaar voortdurend de maat. De video van Patricia Paay toont een oudere vrouw die seksuele verlangens heeft en die op een specifieke manier uitleeft. De video is gelekt. Over beide zaken kun je van alles vinden en je kunt je oordeel erover kenbaar maken.

Het gaat daarbij niet alleen over de seksuele moraal, maar ook over het recht op privacy, over de rol van media, over het feit dat de beelden breed worden uitgemeten. The medium is the message. Daarover kunnen wij ons dan weer moreel opwinden. Evenals over degene die de video gelekt heeft. En natuurlijk ook over het seksuele gedrag van Patricia Paay.

Door over dergelijke zaken onze afkeur dan wel waardering uit te spreken, nemen we een positie in. Zonder zelf te hoeven handelen, kunnen we ons er goed bij voelen: stoer of moreel verheven, zowel in het prijzen als in het afwijzen. Je kunt je heel tevreden voelen over het feit dat jou dit niet zal overkomen.

Tegelijk zijn natuurlijk veel mensen heel benieuwd naar wat Patricia Paay nu eigenlijk uitspookt in de slaapkamer. In die nieuwsgierigheid zit wellicht een pornografisch element: mensen worden simpelweg seksueel geprikkeld door wat ze zien. We kunnen in die video misschien wel onze eigen onderdrukte verlangens aanschouwen. In onze afwijzing van de kwestie kan het zijn dat we vooral het gevecht met onze eigen schaduwzijde -iets wat we bij onszelf verwerpen- voeren en naar buiten brengen.

Seks toont de mens in zijn meest kwetsbare gedaante en emotie. Het is niet voor niets dat publieke schandalen vaak met seks en onze lichamelijke integriteit te maken hebben, van de sigaar van Bill Clinton tot de golden showers van Donald Trump en nu Patricia Paay. Dergelijke schandalen raken aan de lichamelijk dimensie van ons bestaan - het lichaam is de plaats van intimiteit en roept de heftigste emoties op. Er worden moorden om gepleegd.

Fantasieën, porno, overspel: het brengt vaak emoties te weeg die diep ingrijpen in een mensenleven. Seks is voor mensen veel meer dan alleen voorplanting, het heeft te maken met onze persoonlijke integriteit én de aard van onze verbondenheid met anderen. Mensen kunnen geheel afzien van seks, of er allerlei eigenaardige voorkeuren op nahouden. Seks is omgeven met codes die een heftige intieme betekenis kennen.

De video van Patricia Paay werkt dus ook als een spiegel. Door het lekken van zo'n video worden allerlei codes zichtbaar rond intimiteit, vertrouwen, privacy en openbaarheid. Op een gekke manier zijn we dus ook niet met Patricia Paay bezig, maar vooral met onszelf.​ En daarvoor wordt zij in dit geval even gebruikt. Dat is vaker het lot van de BN'er.

meer weten?

Dit stuk kwam tot stand in gesprek met filosoof Ad Verbrugge, auteur van onder andere Staat van verwarring: Het offer van liefde.